بررسی ساختار دانشگاه های ایران بر مبنای نظریه سازمان یادگیرنده

محیط¬های پویا و پیچیده¬ای امروزی، دانشگاه¬ها را به تغییر مستمر فرامی¬خواند. در راستای این تغییرات، دانشگاه¬ها نباید صرفاً پذیرنده این تغییرات باشند؛ بلکه برای پاسخ و تطبیق با این محیط¬ها، نیازمند به بازنگری در خود دارند که نه تنها، جریانات را هدایت کنند بلکه الگویی برای دیگر سازمان¬های جامعه باشند، این بازنگری می¬تواند در ساختار اتفاق بیافتد. یکی از این ساختار¬های موثر، سازمان یادگیرنده است. در این پژوهش، ساختار دانشگاه¬¬های ایران بر مبنای تئوری سازمان یادگیرنده بررسی شد و درصدد پاسخ به این سوال بود: چه میزان ساختار دانشگاه¬های ایران با تئوری سازمان یادگیرنده منطبق هستند؟ روش این پژوهش کیفی بود و نمونه آن 14 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه الزهراء(س)، دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی بودند که به صورت نمونه¬گیری همگون و هدفمند و گلوله¬برفی مشارکت داشتند، ابزار گرد¬آوری داده¬ها مصاحبه نیمه ساختارمند بود. داده¬ها به روش تحلیل موضوعی (تماتیک) تفسیر شدند. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که دانشگاه¬های مورد مطالعه با توجه به مولفه های نظریه سازمان یادگیرنده سنگه: مدل¬های ذهنی، آرمان-های مشترک، تفکر سیستمی، قابلیت¬های شخصی و یادگیری تیمی، یادگیرنده نیستند و مولفه¬های¬ سازمان یادگیرنده در این دانشگاه¬ها وجود ندارد به عبارت دیگر، یادگیری در سطح سازمان رخ نمی¬دهد. در سطح فردی، این مولفه¬ها وجود دارد که با توجه به بافت دانشگاه¬های ایران، تغییر معنا داده¬اند و به شکلی جدید خود را نشان داده¬اند. اما افراد این ظرفیت را دارند که دانشگاه¬ها را تبدیل به سازمانی یادگیرنده کنند و فضای منعطف برای تعامل و گفت¬وگو ایجاد کنند.